„Nie jestem już tą samą osobą co dawniej, od kiedy widziałam księżyc po drugiej stronie świata” ... Wielkanoc w Rwandzie

ulice Kigali

Powinien być żurek, jajka faszerowane pieczarkami i wielkanocna baba, a tymczasem był crossaint  z masłem i trochę owoców (nie jestem zwolenniczką samolotowego jedzenia, kiedyś może wytłumaczę dlaczego) na wysokości 32 000 ft.  gdzieś między zatoką arabską, a czarnym lądem. Bo w tym roku święta wielkanocne spędziłam w Kigali w Rwandzie. Może i było mi trochę smutno, ale na pewno mniej niż, w grudniu gdy spędzałam Boże Narodzenie nad „safety manualem”  (taki podręcznik stewardessy) ucząc się do egzaminów, pozbawiona Internetu i  kontaktu ze światem. Tegoroczne Święta Wielkanocne spędziłam w pracy, więc nawet nie miałam czasu i głowy do tego, żeby przejmować się tym, że mnie omijają.

z widokiem na Kigali w tle

Lot był nocny (co za niespodzianka!), zatem upłynął spokojnie, bo pasażerów było mało i wszyscy szybko zasnęli. A my walczyliśmy ze zmęczeniem na wszelkie możliwe sposoby, bo spać na jump seatach oczywiście nie wolno. Na moje szczęście znów trafiła mi się miła załoga (same dziewczyny), więc przegadałyśmy cały lot. Cud, że żaden pasażer się nie obudził, bo jak cztery baby paplają na babskie tematy to czasami bywa głośno.

Moje koleżanki z załogi

Lotnisko w Entebbe wyglądało bardzo mistycznie o wschodzie słońca. Na płycie poza naszą „kozą” stało zaledwie kilka nie dużych samolotów, głównie ATR i kilka awionetek. Nad pobliskim jeziorem unosiła się spora mgła, ciepłe, ale wilgotne i zarazem rześkie powietrze wdzierało się do kabiny przez otwarte drzwi, dostarczając nam odrobiny świeżości.  Niestety razem z tym powietrzem naleciało nam do samolotu chyba z milion komarów. A ja plułam sobie w brodę, że nie wzięłam ze sobą żadnego leku antymalarycznego, bo szczepionek na malarie już się niestety nie robi. Miałam wizję, że na pewno, któryś z tych krwiopijców jest nosicielem tego cholerstwa i na pewno mnie zarazi. Szczęśliwie do dziś nie mam żadnych objawów, więc chyba mi się upiekło (tym razem).


Lot to Kigali wykonujemy z międzylądowaniem w Entebbe w Ugandzie (wiem, oba te miejsca brzmią tak egzotycznie, że pewnie część z Was odpala właśnie google maps, żeby sprawdzić, gdzie to w ogóle jest). Jak ja zobaczyłam ten lot w swoim grafiku też z ciekawości sprawdziłam, bo że to Afryka nie miałam wątpliwości, ale gdzie dokładnie to już było by raczej zgadywanie. Ale nie będę już więcej poddawać w wątpliwość mojego wykształcenia geograficznego;-)

Tubylcy

Na ostatnim odcinku, czyli locie do Kigali, została już z nami garstka pasażerów, a że lot jest bardzo krótki, w zasadzie zaraz po rozdaniu ciasta, załoga została zapięta w pasy i wylądowaliśmy w Rwandzie. Wychodzimy z samolotu i …szok! Liczyłam na krajobraz bardziej zbliżony do Kenijskiej sawanny, albo chociaż Tanzańskiej miejskiej dżungli … a moim oczom ukazały się widoki niczym z polskich Beskidów. Kigali zwane jest "krainą tysiąca wzgórz", bo położone jest na wysokości ok 1500 m n.p.m i dzięki temu  klimat jest nieco łagodniejszy (np. wieczory rześkie jak majowe poranki). Spoko, pomyślałam, ciekawe czym mnie jeszcze ta cała Rwanda zaskoczy? Długo czekać nie musiałam. Obserwując drogę z lotniska do hotelu, wszyscy zauważyliśmy, że coś jest nie tak (cała załoga była w Rwandzie po raz pierwszy). Na ulicy nie było żebraków, którzy by zaglądali w szyby  stojących w korku samochodów , a chodniki i pobocze było zadbane i czyściutkie.  Zupełnie nie spotykany widok, porównując choćby inne znane mi Afrykańskie kraje. W końcu nasz pierwszy oficer pękł i zapytał wprost kierowcę czemu jest tak czysto. Pewnie i On spodziewał się glinianych chatek i gór śmieci, a nie wymuskanych żywopłotów i zamiecionych chodników. I tutaj ku naszemu zdziwieniu padła odpowiedz, że mieszkańcy Kigali sprzątają swoje miasto w każdą ostatnią sobotę miesiąca. Jest to ich obowiązek względem państwa. Wnioskuję wobec tego, że skoro i tak wiedzą, że będą musieli sprzątać, to nie śmiecą na potęgę tak jak np. my i nie wywożą śmieci do lasu, bo potem i tak by musieli to wszystko sami uprzątnąć. Sprytne -  może i taka Rwanda – to kraj trzeciego świata, ale nie czarujmy się, moglibyśmy się czegoś od nich nauczyć, albo chociaż spróbować ściągnąć te pozytywne wzorce.

ulica w Kigali - czysto, ładnie i zielono

Rwanda, Kigali 1994

A co można robić w Kigali na layowerze… Opcji jest kilka można zwiedzić miasto, które podobno nie jest zbyt atrakcyjne, ale za to bezpieczne, w przeciwieństwie do innych afrykańskich miast można wyjść poza obszar hotelu nawet po zmroku i nie równa się to z wydaniem wyroku śmierci na własną osobę. Można odwiedzić rezerwat Goryli  (to był mój faworyt, niestety przegłosowany na nie) i można zwiedzić Muzeum Ofiar Zbrodni Ludobójstwa w Kigali ( tematycznie najbardziej zbliżone do atmosfery świąt wielkanocnych).

zdjęcia ofiar zbrodni

Zebrałyśmy się po śniadaniu i wspólnie z dziewczynami z „ekonomicznej” udałyśmy się taksówką do muzeum (zwanego także Memoriałem). Celem muzeum jest upamiętnienie śmierci ofiar jednej z największych zbrodni ludobójstwa naszych czasów.  W 1994 roku grupa ekstremistów Hutu dokonała masakry na ludziach pochodzących z plemienia Tutsi. Wówczas w ciągu zaledwie 100 dni, ofiarą mordów padło prawie 100 000 ludzi. Pamiętam, że jeszcze na studiach poruszaliśmy tę kwestię na zajęciach z Ochrony Praw Człowieka, bo była to największa poraża ONZ w historii jej istnienia. Pomimo, że państwa zachodnie wiedziały jaka rzeź ma miejsce na dalekiej afrykańskiej ziemi, nikt nie zainterweniował, ani w żaden sposób nie zapobiegł tej tragedii. A jest to dla mnie nie wyobrażalne jak szybko można było zapomnieć, o podobnej skali zbrodni , jaką był holokaust  podczas drugiej wojny światowej i nie starać się zapobiec kolejnej. Największe wrażenie wcale nie zrobiły na mnie czaszki i ludzkie kości składowane w podziemiach muzeum w ciemnych salach, ale najbardziej wzruszające i przejmujące były dla mnie zdjęcia dzieci, które odeszły z tego świata w imię jakichś głupich przekonań, nienawiści i niestety braku wsparcia ze strony bogatszych, silniejszych i zdawać by się mogło „mądrzejszych” Państw Europy i Stanów Zjednoczonych.  

dzieci które zginęły w 1994 roku

ofiary masakry w Rwandzie

Muzeum Ofiar zbrodni Ludobójstwa ; czaszki

Muzeum ofiar zbrodni Ludobójstwa ; kości

Dziś nowy rząd Rwandy wspiera swoich obywateli prowadząc przeróżne kampanie społeczne jak np. „Krowa dla każdej rodziny” (całe miasto oblepione jest plakatami z krowami), nasz taxi-driver i przewodnik w jednym, wytłumaczył nam , że jest to właśnie jedna z wielu inicjatyw państwa na rzecz zacierania różnic pomiędzy tymi, którzy zbrodnię przeżyli. Nie ma już podziału na plemiona Tutsi (ci co kiedyś mieli krowy) i Hutu (ci co mieli pola), bo teraz wszyscy mają krowę i nie ma problemu. Bardzo ciekawe rozwiązanie, ale wydaje się skuteczne i to jest chyba najważniejsze. Dziś wszyscy mieszkańcy Rwandy zwą siebie Rwandyjczykami.

Jak widzicie moje layowery to nie zawsze tylko palmy i plaże, czasem uda się też „liznąć” odrobiny historii, która otwiera oczy. Coraz bardziej zaczynam doceniać, że mogę oglądać piękne zakątki a, o których odwiedzeniu nawet nie marzyłam, poznawać historyczne miejsca o, których do tej pory tylko czytałam. Zobaczyć jak żyją ludzie  z dalekich stron świata…